Categoriearchief: Vondsten

Bijzondere vondsten uit de Steentijd in Noord Nederland

Tot de kern

Het zoekseizoen loopt alweer ten einde. Dus nog een laatste keer het veld op onze akker nabij Peest met een groep van 8 man/vrouw. Er stond een lichte noordelijke poolwind, een garantie voor fraaie wolkenpartijen op de foto’s. De akker was deel omgewerkt na onze laatste zoektocht en dat was te merken aan onze oogst. Regen in de tussenliggende periode zorgde voor een goede zichtbaarheid. Wel waren de lage delen van concentratie B moeilijk begaanbaar door de modder en plassen.

Onze nieuwe zoeker Teunis vertrouwde op zijn beginnersgeluk, ook al was hij geen beginner als zoeker. En warempel, hij was de eerste met een vondst: een kern? Helaas was de zekerheid in het veld niet terecht; nadere bestudering thuis deed enige twijfels rijzen; de steen staat nu te boek als een incerto. Wat determinatie van kernen in het algemeen lastig maakt in concentratie B, is dat ze vaak vorstsplijtvlakken vertonen en daardoor gefragmenteerd zijn.

De afslag van Maarten wordt ingemeten.

Maarten vond vervolgens een afslag. En Karin raapte haar eerste kern op.

Karin raapte haar eerste kern op. Deze was moeilijk te herkennen.

Ook Johan raapte een kern op, met als bijzonderheid dat hier nog keizand aan kleefde. Dit geeft aan dat het stuk recentelijk uit de oorspronkelijke laag is opgeploegd en is mogelijk een indicator waar de site zich onder de grond bevindt; zo komen we tot de kern van de zaak.

Met vijf zekere stukken uit het Midden Paleolithicum. Daarnaast nog twee jongere stukken: een leuk tranchetbijltje (Mesolithicum) en daar vlakbij een kernpreparatiekling of een tranchetafslag (niet passend).

Na een uitgebreide lunch met kruidkoek en taart togen we naar concentratie A. Deze keer hebben we ons beperkt tot het vak en in het verlengde daarvan tot de bosrand. Dat leverde nog twee afslagen op uit het vak (beide gevonden door Maarten).

Als uitsmijter van het zoekjaar raapte Henk een enorme kern op vlak buiten de rand van het vak. De witte patina is wat afwijkend voor de concentratie en lijkt erop te wijzen dat het uit een milieu komt met vegetatie. Bijzonder is dat we uit deze concentratie weinig kernen hebben.

Een grote kern gevonden door Henk net buiten het vuistbijl-vak.

Halverwege concentratie A en de raatakkers van SBB had Henk bij de vorige zoektocht nog een afslag opgeraapt en gemarkeerd; deze is alsnog ingemeten.

Concentratie C heeft alleen twee Mesolithische afslagjes opgeleverd.

Met 8 zekere Midden Paleolithische vondsten was het een mooie afsluiting van het zoekseizoen.

‘Soms heb je wat met een steen’

‘Soms heb je wat met een steen’, aldus Gerrit, woorden niet uit overdaad geboren.

We waren woensdag 27 maart met een groep van zeven man de akker op gegaan. Nevendoel was een gesprek met de provinciale archeoloog en opgravingsbedrijf De Steekproef.

De akker was geëgd en enigszins afgeregend en vooral een stuk minder nat dan de vorige keer. De zichtbaarheid was heel behoorlijk; er was nog weinig groen opgeschoten. Ook een waterig zonnetje in de ochtend droeg bij aan goede zoekomstandigheden. Het waterige zonnetje ging rond het middaguur over in een waterverliezende wolken, maar niet veel meer dan wat gedrup.

Een goed beloopbare akker.

Vanwege de afspraak namen we eerst de A-kant onder handen. We hadden al geruime tijd gelopen toen Gerrit een mooie steen opraapte waar hij wat mee had. Het duurde daarna nog geruime tijd tot Johan de openingsvondst deed: een grote afslag met meerdere negatieven met cortex. Deze lag ruim buiten en ten zuidoosten van het vuistbijlvak.

De opmerkelijke afslag van Johan met cortex en een groot gat in het midden en een sterke kromming aan het distale eind.

Op de rand van het vak raapte Henk een mooie afslag op.

Langs de slootrand zijn we naar concentratie B gelopen, een traject dat niet vaak is gelopen. Het heeft ook nooit iets opgeleverd, m=behalve wat Mesolithisch materiaal, zoals ook deze keer.

Concentratie B lag er een stuk beter bij dan de vorige keer. De grote modderpoelen waren grotendeels opgedroogd. Hier raapten Do, Gerrit Gijsbert en Johan een afslag op. Zodat de eindstand 6 stukken uit het Midden Paleolithicum was. Marcel moest het doen met een paar incerto’s.

Slotfeest

Na de vorige schrale oogst, was het animo te gaan zoeken kennelijk gedaald. Op de laatste dag van het zoekseizoen op Peest waren maar 6 mensen afgekomen: Johan, Roel, Henk, Marcel, Gijsbert, en ’s middags nog Maarten. De akker was grotendeels geëgd en bemest en goed afgeregend. De zichtbaarheid van de stenen was hiermee behoorlijk goed. Jammer dat een deel van concentratie B nog niet bewerkt was. Ook de weersomstandigheden waren ideaal: lichte noorden wind en een gebroken zonnetje, dat niet te veel contrast gaf.

Vroeg in het veld en vol goede moed.

We startten op concentratie B, waar we de hoogste verwachtingen van hadden, na natuurlijk eerst een baantje over concentratie C te hebben getrokken. We kregen het niet cadeau. Voor de koffie moesten we het stellen met een mogelijke afslag gevonden door Henk. Hierna ging het crescendo. Te beginnen met een afslagje, wederom op naam van Henk. Gevolgd door een kling- of rugmesfragment (Henk was niet te stuiten). Maar gelukkig kwam Marcel ook nog aan bod met een afslagje en een kernfragment.

Maar de klapper voor de lunch werd gevonden door Maarten. Het is nog niet helemaal duidelijk wat het is en hoe oud het is: voorlopig is het gekwalificeerd als een schaaf. De datering op basis van oppervlakte veranderingen doet eerder denken aan het Neolithicum, maar de gebruikte techniek is weer meer van het Midden Paleolithicum. Het lijkt witte vuursteen te zijn.

De schaaf van Maarten. Datering is onbekend vooralsnog. Het lijkt een witte vuursteen te zijn.

In de middag had Marcel andere verplichtingen. Onze aandacht richtte zich nu op concentratie A, het vuistbijlen vak, een beetje een plichtmatige exercitie; het was immers grotendeels gezeefd 12 jaar geleden bij de opgraving. Al bij de tweede draai vond Gijsbert een prachtig klein driehoekig vuistbijltje, van niet meer dan 6 cm lengte.

Als sluitstuk werd door Gijsbert een kleine driehoekige vuistbijl in concentratie A gevonden.

Met zoveel bijzondere stukken was deze laatste zoekdag een waar feest.