10 maart zijn weer op pad gegaan met een gezelschap van beperkte omvang naar onze bekende vindplaats nabij Assen. Het had hard geregend die week. De aarde was dus mooi plat geregend wat de zichtbaarheid ten goede kwam. Ook was hierdoor de mestgeur verdreven. Er viel een klein spatje regen, maar er was geen wind (anders dan in het zuiden van het land waar het stormde); eigenlijk heel geschikt loop-weer.
Op weg naar concentratie B trekken we altijd over de noord helling van een verhoging in het landschap. Op deze helling werd de afgelopen 10 jaar elke jaar een artefact opgeraapt en met een beetje fantasie kon je wel spreken van een soort concentratie. Het overheersende gevoel was toch dat het mogelijk een secondaire depositie was, door activiteiten in verband met het agrarisch gebruik van het perceel, bijvoorbeeld door tijdelijke opslag van aardappels.
Na niet veel meters meende Marcel een kern opgeraapt te hebben. Maar bij thuiskomst bleek dit toch niet zeker. Wat lager op de helling raapte hij een eerste afslag op. Dat was een mooi begin.
Zoeken op concentratie C en het inmeten van de eerste vondst.
Op naar concentratie B. Hier duurde het even voor de eerste vondst zich melde: een mooi doorschijnend wit afslagje door Gerrit. Even later werd dit gevold door een bijzonder platte afslag door Maarten (Gerrit: ‘als dat geen incerto is, dan weet ik het ook niet meer’).
Deze zeer platte afslag werd gevonden door Maarten.
Hadden we de vorige keer veel kernen opgeraapt, deze dag zou zich beperken tot afslagen.
Na de lunch vervolgden wij onze zoektocht. De regen begon allengs te verergeren. Memorabel is dat Jasmina haar eerste afslag opraapte: een hele mooie.
Jasmina’s eerste afslag.
De regen begon echt hinderlijk te worden en we besloten te stoppen. Andere delen van de akker zouden moeten wachten.
En op de terugweg kwamen we weer langs concentratie C. En jawel: weer een afslag, en nog een, een forse! Marcel: ‘Dit begint nu toch echt wel op een afzonderlijke concentratie te lijken!’. Ondanks de regen trokken we nog een paar baantjes en keerden toen terug naar onze auto’s. Met een opbrengst van acht afslagen konden we tevreden zijn.
Concentratie C verdient extra aandacht in de toekomst.
Op een stralende laatste zondag van februari dag hadden we het plan opgevat om met een klein gezelschap (Marcel, Henk, Gijsbert) een paar plekken af te lopen waar we al een tijdje niet meer geweest waren. Door omstandigheden was het er de afgelopen maanden niet van gekomen. Het startpunt was de Jong Paleolithische site bij de mestsilo’s te Langelo.
De mestsilo’s op de Jong Paleolithische site en de omgeving. Op de voorgrond een afgeschoven deel voor de bouw van een nieuwe silo.
De site ligt op een hoog punt met een mooi uitzicht naar alle kanten. Hij is al vele jaren geleden ontdekt en wordt momenteel nog door meerdere personen bezocht. De vondsten van deze locatie bevinden zich in verschillende collecties die momenteel worden onderzocht. Desalniettemin nemen we hier af en toe een kijkje. Heel veel is er echter niet meer te vinden: de score van deze dag was twee afslagen.
De vindplaats is geruïneerd door de bouw van een mestsilo, waardoor de vindplaats aan het licht kwam. Toch is er nog steeds wat te vinden. Het lijkt erop dat er een nieuwe silo gebouwd gaat worden. Hiervoor was een stuk grond afgeschoven; zowel op de kale grond als in het stort zijn geen artefacten aangetroffen.
De kern van de concentratie ligt onder de bestaande mestsilo’s en de artefacten die in de afgelopen jaren zijn opgeraapt liggen in de periferie van het kampement.
Hierna zijn we naar een akker gegaan die ook onder de noemer van Langelo valt, waar ooit een Midden Paleolithische afslag, of iets wat daar op lijkt, is opgeraapt. Helaas lag hier een dikke grasmat, waardoor zoeken geen zin had.
Wat nu? Toch even kijken hoe de site erbij ligt. De boer had twee dagen ervoor aan Henk laten weten dat ze snel mest zouden gaan injecteren; het zoeken moet daarvoor plaats vinden want daarna kan het geruime tijd duren voordat we weer op de akker terecht kunnen. Vanwege de droogte besloten we om een quickscan van concentratie B uit te voeren om te voorkomen dat een vruchteloze grootschalige zoektocht georganiseerd zou worden.
Zonder al te hoge verwachtingen gingen we op pad. De grond was droog en omgewoeld met bermgras waardoor de zichtbaarheid van stenen niet optimaal was. Een quickscan van de wending leverde dan ook niets op. Omdat er geen regen van betekenis verwacht werd en de exacte datum van de bemesting niet duidelijk was besloot Marcel om het gebied toch nader onder de loep te nemen om eventuele artefacten veilig te stellen. Het is normaal niet de gewoonte om ongepland op de akker te zoeken, maar aangezien de tijd in verband met de geplande mestinjectie erg drong, werd besloten om het deze keer anders te doen. Nood breekt wet nietwaar?
Een van de vaste zoekers (Gerrit) reed toevallig langs en kon mooi aansluiten. We moesten eerst een aantal baantjes trekken voordat Marcel een kern opraapte.
Marcel toont zijn eerste vondst van de dag, een kern.
Vol goede moed gingen we verder. Kernachtige stenen werden opgeraapt, maar steeds was er iets mis mee: ‘de kringen lopen niet goed’, ‘de slaghoek klopt niet’, et cetera. Je krijgt het niet voor niets op deze akker. Marcel heeft uitgerekend dat het ruim 11 man-uur duurt om een Midden Paleoliet op te rapen op deze akker. Fijn: dat zou dus betekenen dat we met vier man zo’n drie uur lang zouden moeten zoeken voor een vondst. Na de vondst van Marcel konden we dus wel naar huis gaan. Zo werkt het natuurlijk niet in de statistiek. Bovendien scheen de zon en hadden we plezier in het veldlopen.
Na enige tijd zonder vondsten, grapte Gijsbert tegen Marcel: ‘hier een bijltje’. Marcel: ‘Maar dat is een kernfragment!’. Het blijft soms lastig, ook na twaalf jaar zoeken. Naderhand bleek dit ‘kernfragment’ toch niet geheel overtuigend en is in de zak met incerto-facten beland.
Henk en Marcel meten een afslagje in (met Tara op de uitkijk).
Vaak is er twijfel en dan wordt de specialist ingeschakeld. Soms is er geen twijfel, maar dan wordt je afslagje toch afgekeurd: dan ken je je plaats weer.
Gelukkig waren er genoeg echte stukken: drie afslagen en drie kernen of fragmenten daarvan. We mogen dan ook spreken van een mooie oogst. En met 6 stukken in 9 man-uur (2/3) zaten we ruim boven het langjarig gemiddelde van wat Marcel heeft berekend (1/11).
Op de valreep heeft het bestuur van Stone de Vermaning-tentoonstelling in het Drents Museum bezocht.
Het was een overzichtelijk tentoonstelling over het leven van Tjerk Vermaning, de affaire en als slagroom op de taart een mooie steekproef uit de vondsten van onze vindplaats bij Assen en andere Midden-Paleolithische vondsten uit de provincie Drenthe.
De overzichtelijkheid van het onderwerp werd teniet gedaan door de opstelling met losse zuilen: hierdoor miste je vaak de tijdslijn, wat toch een belangrijk aspect is gedurende de affaire.
Hoewel het museum wel duidelijk stelling heeft genomen (‘er is geen beroepsarcheoloog die nog in de echtheid van de stenen gelooft’) hebben ze het niet aangedurfd om bij de valse stenen hun valsheid kenbaar te maken. Ze hebben ook nagelaten uit te leggen waarom de stenen vals zijn. Ze hadden twee stenen naast elkaar kunnen leggen en op de verschillen kunnen wijzen. De opstellers van de tentoonstelling hadden kennelijk niet het doel om bezoekers te overtuigen; dat blijkt ook uit de reacties in het gastenboek: van ‘eindelijk het eerbetoon dat Vermaning verdient’ tot ‘Vermaning was gewoon een oplichter’.
Een gemiste kans dus voor het museum om een klare wijn te schenken in deze zaak.
Terugkijken naar een beperkte selectie van de vondsten uit Peest.
